Persowie wierzyli, że świat wykluł się z jajka: białko stało się księżycem, a żółtko słońcem. Jajo to odwieczny symbol życia i ochrony przed złem – tradycja jego ozdabiania sięga czasów starożytnej Mezopotamii.
Trudno zliczyć legendy, obyczaje i rytuały, których głównych bohaterem jest jajko. Na przykład na polskich wsiach gospodarz najpierw kładł u progu jajo, a dopiero potem wypuszczał bydło – miało mu to zapewnić dobrobyt. Jajko było też sposobem na pozbycie się rozmaitych dolegliwości – wierzono, że już samo przetoczenie jajka po ciele chorego uzdrawia, a nawet, że wystarczy intensywnie się w nie wpatrywać, by znów poczuć się lepiej!
Ważną tradycją było też kładzenie jajka na ziemi przed wybudowaniem domu czy świątyni – jajko miało ochraniać miejsce i jego mieszkańców przed złymi mocami. Legenda mówi, że jajo położono na ziemi, na której wzniesiono krakowski Kościół Mariacki.
Malowanie jajek to tradycja przedchrześcijańska, o której wspominał już Owidiusz. Jak kiedyś barwiono pisanki? By uzyskać kolor żółty zatapiano je w łupinach cebuli, a barwa fioletowa powstawała dzięki zanurzeniu jajka w wywarze z liści ciemnej malwy. Później z pokolenia na pokolenie przekazywano wiedzę o technikach różnych zdobień czy ornamentowaniu.
W zależności od techniki zdobienia, pisanki dzieli się na kilka rodzajów:
– drapanki, najpopularniejsze w Polsce i Austrii, które powstają poprzez drapanie skorupki ostrym narzędziem
– kraszanki, które barwione są poprzez gotowanie w wywarze uzyskiwanym tylko z naturalnych składników
– pisanki, na których po prostu rysuje się wzory. Istnieje też technika batiku, czyli nakrapiania pisanek woskiem
– oklejanki przyozdabiane sitowiem, płatkami bzu, skrawkami tkaniny czy błyszczącego bristolu
– nalepianki popularne w Małopolsce i w okolicach Łowicza, wykonane z wycinanek z papieru. To właśnie te ozdobne jaja oglądamy najczęściej w programach telewizyjnych – ich przygotowanie wymaga nie lada precyzji.
– ażurki wykonane z wydmuszek jaj kurzych, gęsich czy strusich. Małe otwory są zwykle wywiercane frezarką, a ażurowe jajo maluje się potem farbą akrylową.
Czy wiesz, że:
– w Kołomyi istnieje muzeum poświęcone wyłącznie pisankom;
-istnieją pisanki wypiekane z ciasta piernikowego i pokrywane kolorowym lukrem;
– pisankowe gry wielkanocne to ‘walatka’, czyli rozbijanie pisanki o pisankę, i ‘burda’ polegająca na rzucaniu do siebie pisankami – gdy nie uda się jej złapać, należy oddać swoją.
Cześć!
Nie Przegap! Dołącz do Naszego Newslettera!
Otrzymuj informacje o nowościach, specjalnych promocjach i inspirujących treściach. Wprowadź swój e-mail i bądź z nami na bieżąco!
Kamila Pieślak i zespół Terra Group [sibwp_form id=2]